Madawa ya Asili yatokanayo na Mimea yanasaidia katika Tiba na Kinga za maradhi mbalimbali ya Kuku. Sehemu za mimea zinaweza kuwa: Majani, Magome, Mbegu, Maua au Matunda .
UMUHIMU WA KUTUMIA TIBA ZENYE ASILI YA MIMEA
1. Hupatikana kwa urahisi.
2. Ni rahisi kutumia.
3. Gharama nafuu.
4. Zinatibu vizuri zikitumika vizuri
5. Hazina madhara.
BAADHI YA MIMEA INAYOTIBU MARADHI YA KUKU
1. MWAROBAINI (MAJANI, MIZIZI, MAGOME)
Hutibu magonjwa yafuatayo:
-Typhoid.
-Kuzuia Kideri.
-Kuhara.
-Mafua.
-Vidonda.
2. SHUBIRI MWITU (ALOE VERA) LITEMBWE
Chukua majani 3-5 makubwa, katakata na loweka ndani ya maji lita 10 kwa masaa 12 hadi 16. Wape kuku kwa siku 5 hadi 7. Isiyotumika mwaga na tengeneza nyingine baada ya masaa 12.
Mchanganyiko huu unaweza kutibu:
• Kideri/Mdondo (inyweshwe kabla kwa ajili ya kinga).
• Homa ya matumbo (Typhoid).
• Mafua Infectious Coryza).
• Kipindupindu cha kuku (Fowl Cholera).
3. MTAKALANG’ONYO (EUPHORBIA)
Chukua Majani makubwa 3-5, ponda, weka katika lita 10 za maji kwa masaa 12-16, chuja na wape kuku. Isiyotumika mwaga na tengeneza nyingine.
Mtakalang’onyo utibu:
-Kideri/Mdondo
-Ndui.
-Kuhara damu (Coccidiosis)
4. MBARIKA (NYONYO)
Htibu: uvimbe.
Weka majani ya mbarika ndani ya majani ya mgomba kisha weka ndani ya jivu la moto, kisha kanda sehemu yenye uvimbe kwa kutumia majani hayo ya mbarika.
5. MLONGE
Una vitamini A na C nyingi. Chukua majani ujazo wa mikono miwili. Kisha yapondeponde na kuyaweka katika lita 10 za maji na yaache kwa masaa 12-16, chuja na wape kuku. Isiyotumika mwaga na tengeneza nyingine.
Mlonge Hutibu:
• Mafua.
• Kideri (inyweshwe kabla kwa ajili ya kukinga)
• Kipindupindu cha kuku (Fowl Cholera).
• Homa ya matumbo
• Ini.
6. KONFREI
• Ina madini na vitamini nyingi.
Hutibu: vidonda na majipu.
7. NDULELE (DUNGURUSI, MAKONDE, TURA/NDULA)
• Majani hutibu minyoo.
• Matunda hutibu vidonda.
8. MAJANI YA MPAPAI
Chemsha mikono miwili ndani ya maji lita 6 hadi ubakie na lita 1. Poza kisha chuja.
Hutibu: Minyoo
Pia majani ya mpapai ni dawa ya kutibu kuku Kuharisha namna yoyote.
Kuandaa: Pata jani moja bichi la mpapai na uliponde ponde lilainike kiasi. Kisha changanya na maji kiasi cha lita mbili na nusu.
Kutumia (kwa tiba): Kuku wapewe maji hayo wanywe, wasipewe maji mengine kwa ajili ya kunywa kwa siku angalau nne au zaidi.
–Inafaa zaidi kila siku kuwaandalia dawa mpya ili dawa isiharibike.
Kutumia (kama kinga): – Hata kama kuku hawaharishi, wakizoeshwa kunywa maji yenye majani ya mpapai yaliyopondwa angalau mara tatu kwa wiki watakingwa magonjwa mengi.
Njia nyingine ya kutumia Mpapai:
Kuandaa na Kutumia:
-Chukua majani ya Mpapai uyatwange upate kisamvu chake kiasi cha lita 1.
–Changanya kisamvu hicho na pumba lita 2.
–Waweza kuongezea maji kidogo na kuwapatia kuku wanaoumwa watumie chakula hicho hadi wapone.
Kama kuku ni wachache, andaa chakula wanachoweza kumaliza kwa siku moja ili kisibakie na kuharibika kabla hawajakimaliza.
9. MAJANI YA MUEMBE
Majani magao mawili, ponda na chemsha ndani ya lita 6 za maji hadi ibaki lita 1. Wape kwa siku moja.
Mwembe hutibu:
• Homa ya matumbo.
• Mafua.
• Kinga ya Kideri/Mdondo.
10. MPERA:
Chemsha majani au mizizi.
Mpera hutibu:
• Tumbo
• Vidonda na majipu.
11. MINYAA (CACTUS):
Hii ni aina yenye majani manene hadi kufikia nusu nchi na mapana hadi kufikia upana wa viganja viwili vya mikono. Minyaa hutibu:
• Vidonda.
• Ngozi.
• Uzazi.
(Angalia inaunguza au kubabua).
12. PILIPILI KICHAA :
(a) Pondaponda kiasi kisha changanya na maji na wawekee kuku wawe wanakunywa kwa muda wao. Inasemekana inasaidia kutibu Mdondo iwapo kuku watapewa mapema kabla maradhi kuingia).
(b) Chukua pilipili kichaa tano (5) au pilipili ndefu au mbuzi kama ukikosa zote, twanga weka kwenye maji lita 4,wape baada ya kula. Wape kwa siku 5.
Hutibu: Mafua ya aina zote.
13. KITUNGUU THWAUMU:
Hutibu: Mafua, Typhoid, Kuharisha kinyesi cheupe
Jinsi ya kutumia Unakitwanga kisha uchanganye kwenye maji chuja kwa chujio ili kuondoa nyuzi na uchafu.
Kiwango cha kuwapa kitategemeana na idadi ya kuku. Huu ni ushuhuda wa mfugaji aliewahi kutumia kitunguu swaumu kwa kuku wake.
Tumia dawa za asili kabla ya ugonjwa haujakomaa.
Kumbuka chanjo kwa kuku ni muhimu.
MITIKI -KILIMO KWANZA
Karibuni kwenye blog yangu ambayo najaribu kutoa elimu kidogo niliyo nayo. Kama unataka kufanya kilimo, ufugaji wanyama, ufugaji wa samaki, ufugaji wa nyuki, kilimo cha miti ya mbao, kilimo cha majani na malisho ya mifugo, utaalamu wa mbolea na udongo katika mazingira halisi ya ki Tanzania basi wasiliana nami (mitiki1000@gmail.com) NB sihusiki na habari za masoko ya bidhaa yoyote ya kilimo na mifugo, kabla hujaingia kwenye mradi fanya utafiti wa masoko wewe mwenyewe
Thursday, March 12, 2020
Friday, May 4, 2018
VITABU VYA UFUGAJI NGURUWE WENYE TIJA VINAPATIKANA
Vitabu "Ufugaji Nguruwe Wenye Tija" vinapatikana kwa tshs.10,000 tu, ni kitabu kilichoandikwa na mtaalam ambaye pia ni mfugaji mzoefu wa muda mrefu
1. Dar es salaam
Paul-0789412904
Anna-0754393838
Eliza-0655578422
2. Morogoro
Njau-0655575099
3. Arusha/Moshi
Nathan-0754339462
4. Dodoma
Flora-0712333667
5. Iringa
Frank-0759934317
6. Mwanza
Shangwe-0782032649
Martha-0754424704
7. Korogwe (wa Korogwe,Tanga,Handeni,Lushoto)
Mama Maria-0653195552
8. Mbeya
Aisha-0714801026
Lubatiko-0755166045
9. Songea
Haule-0765958838
10. Kigoma
Lucy-0716940464
11. Bukoba
Lameck- 0756366390
Friday, December 8, 2017
BOER GOAT - MBUZI BORA WA NYAMA
ASILI
Kiasili ni mbuzi wa Afrika
ya kusini ingawa ndani yake kuna damu toka bara Ulaya na India, hii ndio Mbegu kubwa
Zaidi ya mbuzi wa nyama ukilinganisha na wengine. Pia wanazalisha kiwango
kikubwa cha maziwa ingawa wanafaa Zaidi kwa nyama.
RANGI
Wana mwili wenye rangi
nyeupa na kichwani wana rangi nyekundu au hudhurungi (brown) ingawa wapo weupe
kabisa au wekundu/hudhurungi kabisa na hii hutokea kwa 0.001%
UMBO
Wana umbo kubwa kufikia kilo
110-135 kwa madume
Kilo 90-100 kwa majike
Wana masikio yaliyolala kama
mbuzi wa kinubi (Nubians)
UZAZI
Huwa wanazaa mapacha na
huweza kuzaa mara 2 kwa mwaka
Majike ni wazazi na walezi
wazuri wa watoto sababu wana maziwa ya kutosha
Watoto hukua haraka sana, na
nia aina ya mbuzi ambao sio wakorofi (docile)
Kwenye baridi kali au joto
kali huwa inawaathiri kwenye kubeba mimba
Monday, September 11, 2017
UANDAAJI WA MBEGU ZA PAPAI
Uandaaji wa mbegu za mipapai imekuwa ni changamoto kwa baadhi ya watu, leo nitaongelea uaandaaji wake mpaka kupanda na kupata miche yako
Mbegu tulizotumia leo ni LADY RED ambazo hufaahamika zaidi kama Malkia FI toka nchini Taiwan na huzalishwa na kampuni inayojulikana kama KNOWN-YOU kama zinavyoonekana hapo pichani
Fungua mbegu zako na uziweke kwenye chombo kisafi kisha jaza maji kiasi, ziloweke humo kwa siku 5 na kila siku badilisha maji
Siku ya 6 zitoe na uziweke kwenye kitambaa kisafi kukwepa mashambulizi ya fangas, Funga vizuri na lowesha maji kitambaa chako na ukihifadhi sehemu salama
Zoezi hili linatakiwa kufanyika ndani ya nyumba au banda ambalo litazikinga mbegu dhidi ya jua la moja kwa moja
Siku ya 7 ukifungua utaona baadhi ya mbegu zimeanza kupasuka na tayari kwa kuanza kuota, panda mbegu zako moja moja kwenye viriba ambavyo ulishaviaandaa kabla kwa kuvijaza udongo wenye rutuba, kama utaweka mbolea hakikisha ilishaoza kabla, viriba viwekwe kwenye kivuli hasa chini ya miti
Baada ya siku kadhaa mbegu zako zitaanza kuota kama inavyoonekana pichani
Udongo unatakiwa uwe wenye rutuba na usiotumisha maji
Hakikisha unamwagia maji kila siku angalau mara moja na hasa jioni wakati hali ya joto imepungua
Baada ya wiki 2 miche itakuwa imefikia kimo cha sentimeta tano, hapa unaweza kuongeza mbole ya kukuzia kama ya kuku na pia kuondoa miche yako kwenye kivuli na kuiweka juani kama njia ya kuandaa kukabiliana na hali ya shamba (hardening off)
Friday, June 2, 2017
Friday, May 19, 2017
MAGONJWA MAKUU YA KUKU, DALILI, NA TIBA ZAKE
Kila ugonjwa huwa na dalili zake kuu ambazo hutofautisha na magomjwa mengine, ingawa zipo zile za kufanana mfano kutokula vizuri, kushusha mabawa, kuzubaa/kusinzia na joto kuwa juu
No 1: NEWCASTLE /KIDERI / MDONDO
Dalili kuu: Kupindia shingo juu au chini, mwendo wa
kuzungukazunguka, kutembea mwendo wa kurudi nyuma huku kichwa kikiwa kimepindia
chini au juu. Dalili isiyo kuu ni mharo rangi ya kijani
Tiba:Ugonjwa huu husababishwa na virusi kwa hiyo hauna tiba. kinachotibika ni
hizo dalili tu ila ugonjwa hubaki kwenye damu hivyo tumia Trimazine
30% na mult vitamin.
No 2: GUMBORO / INFECTIOUS BURSAL DISEASE.
Dalili kuu:Kuharisha rangi nyeupe kama chokaa. Ukimpasua baada ya kufa kunakuwa na kama matone ya damu kifuani na kwenye firigisi sehemu ya mbele
Tiba:Ugonjwa huu husababishwa na virusi kwa hiyo hauna tiba.
NO 3: MAREK'S DESEASE/ MAHEPE
Dalili kuu:kuparalyse /kukakamaa and kwa miguu na mabawa,
Hapa mguu mmoja mara nyingi huwa mbele na mwingine nyuma, kuvimba kwa kihifadhia
chakula (crop), kwa kuku wa mayai huathiriwa wakiwa wadogo ila madhara hutokea
wakifikisha miezi 5 wakianza kutaga.
Tiba: Ugonjwa huu husababishwa na virusi kwa hiyo hauna tiba.
NO 4: NDUI YA KUKU / FOWL POX.
Dalili kuu:Vipele sehemu zisizokuwa na manyoya kama vile
vilemba vya kichwani (comb na wattle), puani na miguuni.
Tiba:Ugonjwa huu husababishwa na virusi kwa hiyo hauna tiba., kupunguza madhara
waoshe kwa maji ya uvugu vugu yenye chumvi ya mawe hadi Vipele viishe au vipake mafuta na mpe
antibiotic kama Otc 20%.
No 5 MAFUA MAKALI/ INFECTIOUS CORYZA
Dalili kuu:Chafya, kusinzia, kuvimba sehemu za uso, kichwa na macho, ute
mzito mweupe jichoni hupelekea jicho kuziba, udenda puani na mdomoni.
Tiba: Fluban, au Tylodox au OTC 20 %, Tylosan, changanya na mult vitamin.
No 6: FOWL TYPHOID/ HOMA YA MATUMBO
Dalili Kuu:Mharo rangi ya njano.
Tiba: Esb3, Trimazine 30%, Tylodox.
NO 7 COCCIDIOSIS/ MHARO DAMU.
_Dalili kuu: Kinyesi/mharo rangi ya ugoro mwanzo na
unavyoendelea kinakuwa rangi ya damu.
Tiba: Amprolium 20%,Esb3,
Trimazine 30%, Vitacox, na Agracox.
NO 8: FOWL CHOLERA/ KIPINDUPINDU CHA KUKU.
Dalili kuu: kinyesi mharo wa kijani.
Tiba: Trimazine 30 % au Esb3.
NO 9 MAGONJWA MATATIZO YANAYOTOKAN NA LISHE DUNI
_Kuvimba macho, miguu kukosa nguvu na kashindwa kusimama
au kutembea, kutaga mayai tepetepe, kula mayai, kudonoana.
Tiba: Chakula kiwe na mchanganyiko mzuri wa mult vitamin na protein, kwa wanaodonoana kata au choma midomo yao na uwape mboga za majani ukiwa umezining'iniza juu kidogo.
Kama utawapa kuku wako wa wanaotaga mayai dawa zenye sulphur ndani watapunguza kutaga mayai, kwa hiyo kama utaweza kupata dawa ambayo haina sulphur ndani yake itakuwa ni vizuri zaidi
Wednesday, March 15, 2017
INCUBATORS FOR SALE - VITOTOLESHA MAYAI VINAUZWA
Incubators za kisaasa kwa ajili ya kutotoleshea mayai kama ya Kuku, Kanga, Bata na kadhalika zinatengenezwa hapa hapa nchini na waTanzania wazalendo kutokana na mahitaji yako sahihi, Incubators hizi zinatengenezwa hapa hapa nchini kwa kutumia malighafi zinaziopatikana hapa nchini kwetu na zina ufanisi mkubwa sana na bei yake ni nafuu, Kuanzia mayai 120 ni automatic yaani zinageuza zenyewe mayai
UKUBWA | BEI (Tsh) |
Mayai 60 | 230,000 |
Mayai 90 | 300,000 |
Mayai 120 | 580,000 |
Mayai 180 | 650,000 |
Mayai 240 | 680,000 |
Mayai 300 | 750,000 |
Mayai 480 | 850,000 |
Mayai 600 | 900,000 |
Mayai 900 | 1,200,000 |
Mayai 5000 | 4,500,000 |
Kwa mawasiliano mpigie Gimases:0764870930 Tabata Kimanga
Incub ators za kufundishia zenye vioo vitupu ili uweze kuona ndani kwenye muda wote, na battery cages za kufugia kuku nba Sungura zinatengenezwa pia ukitoa oda yako
Hii hapa chini ndiyo ya mayai 5000 na inauzwaTsh 4,500,000 tu, hapa ipo katika hatua za mwisho
Tuesday, February 7, 2017
CHAKULA CHA NGURUWE NA ULISHAJI
A. Utangulizi
Chakula bora kwa Nguruwe ni moja ya suala muhimu sana kwenye dhana nzima ya
ufugaji wa Nguruwe wenye tija na faida kwa mfugaji. Chakula cha Nguruwe
kinagharimu kama asilimia sabini ya garama zote za ufugaji wa nguruwe. Kati ya
matatizo mengi yanayosababisha tija na ufanisi duni wa uzalishaji wa Nguruwe
yanatokana na lishe duni. Lakini kama wakipatiwa lishe bora, tija na
ufanisi wa uzalishaji utakuwa mkubwa hivyo kuongeza faida kwa mfugaji.
B.
Baadhi ya faida za kulisha lishe bora kwa nguruwe
1. Lishe bora
huharakisha ukuaji wa haraka wa Nguruwe nahivyo kupata uzito unaohitajika kwa
kipindi kifupi.
2. Lishe bora
hupunguza gharama za ufugaji na hivyo kuongeza faida kwa mfugaji kwa sababu
nguruwe atahitaji kiasi kidogo tu cha chakula na atachukua muda mfupi kupata
uzito mkubwa
3. Lishe bora
itapunguza maambukizi ya magonjwa.
4. Lishe bora
huongeza kiasi cha mayai yatakayoivishwa na mama Nguruwe na hivyo kuongeza
idadi ya watoto watakaozaliwa
5. Lishe bora huongeza kiasi cha maziwa
yatakayotengenezwa na mama Nguruwe kwa ajili ya watoto hivyo kuwafanya wawe na
afya bora itakayo wawezesha wakue haraka na kupunguza idadi ya vifo kwa watoto.
6. Lishe bora inaongeza ufanisi wa madume ya Nguruwe na hivyo kuongeza uwezo wa kupanda
C.
Viini lishe muhimu
kwenye lishe ya nguruwe
Nguruwe wanauwezo wa
kula aina nyingi za vyakula lakini vyenye uwezo wa kumeng’enywa kwa urahisi. Chakula cha Nguruwe kilichokamilika kinahitaji kuwa na mchanganyiko wa viini lishe vitano,
navyo ni
1. Vyakula vyenye kutia nguvu mwilini (vyakula
vyenye asili ya wanga) k.m
§
Pumba
za mchele, Pumba za mahindi, Pumba za ngano, Machicha ya pombe yaliyokaushwa, Mihogo, Viazi
vitamu, Viazi mviringo, Miwa, Ndizi mbichi, zilizoiva au zilizopikwa na makombo
ya vyakula vya asili vya wanga n.k.
2. Vyakula vya kujenga mwili (Vyakula vyenye
asili ya protini) k.m
§ Mashudu ya
alizeti, mashudu ya pamba na mawese, unga wa dagaa/samaki, damu iliyokaushwa,
soya n.k
3. Vyakula vya asili ya madini
§
Chumvi ya mezani, chokaa ya mifugo (Limestone),
mifupa iliyosagwa (bone meal), madini maalum ya nguruwe (Pig mix), madini
mchanganyiko (k.m. maklic), madini ya chuma (hasa kwa watoto wa nguruwe) n.k.
4. Vyakula vya asili ya vitamini k.m
§
Majani mabichi laini,
Mbogamboga, Matunda k.m parachichi, maembe, mapapai n.k, viungo mboga kama nyanya, bilinganya n.k.
Michanganyiko maalumu yenye viasilia vya vitamini k.m. Vitamini premix n.k.
5*. Maji
§ Hii ni lishe
muhimu kwenye chakula cha nguruwe, ila tofauti na viini lishe vingine vilovyotajwa
hapo juu ambapo nguruwe anapewa kwa vipindi/muda na kiwango maalum, maji
yanahitajika kwa nguruwe muda wote. Mahitaji ya maji ya kunywa kwa nguruwe ni
kama ifuatavyo:-
o
Nguruwe anayenyonyesha lita 20 kwa siku
o
Nguruwe aliyeachishwa kunyonyesha lita 5 kwa siku
o
Nguruwe wanaokuzwa na kunenepeshwa wenye kilo 20
hadi 90 lita 5 kwa siku
o
Watoto wa nguruwe lita 1 kila mmoja
D.
Jinsi ya kutengeneza chakula cha nguruwe
Wakati
wa kutengeneza chakula cha nguruwe inabidi kuzingatia yafuatayo:
·
Mchanganyiko wako uwe na viinilishe vinne
vilivyotajwa hapo mwanzo
· Chagua aina ya viinilishe vinavyoweza kupatikana
kwa urahisi na bei nafuu kwenye mazingira yako
· Aina ya mchanganyiko wa chakula ni muhimu
uzingatie mahitaji ya nguruwe kama umri (k.m. nguruwe wanaonyonya, waliochishwa
kunyonya, wanaokua, na wanaonyonyesha)
Mfano jedwali Na 1
linaonyesha michanganyiko mbalimbali ya vyakula vya nguruwe.
- Mchanganyiko namba 1: inapendekezwa kwa
wafugaji walioko kwenye mazingira
ambayo pumba za mahindi na mashudu ya alizeti yanapatikana kwa urahisi
- Mchanganyiko namba 2: kwa wale ambao pumba
za mahindi, za mpunga, machicha ya
pombe na mashudu ya alizeti
yanapatikana kwa urahisi.
- Mchanganyiko namba 3: kwa wale ambao
pumba za mpunga na mahindi yanapatikana kwa urahisi.
Jedwali namba 1: Michanganyiko
mbalimbali ya vyakula vya nguruwe
Na
|
Aina ya viinilishe
|
Michanganyiko
|
||
Namba 1
|
Namba 2
|
Namba 3
|
||
1
|
Vyakula vya wanga
|
|
|
|
1. Pumba za mahindi
|
70.25
|
32
|
30.00
|
|
2. Pumba laini za mpunga
|
-
|
25
|
33.00
|
|
3. Machicha ya pombe
yaliyokaushwa
|
-
|
21
|
-
|
|
4. Mahindi yaliyoparazwa
|
-
|
-
|
10.00
|
|
2
|
Vyakula vya protini
|
|
|
|
A. Protini ya nafaka
|
|
|
|
|
1. Mashudu ya alizeti
|
22.00
|
14
|
22.00
|
|
2.Mashudu ya michikichi
|
-
|
-
|
|
|
3. Soya iliyochemswa na
kuparazwa
|
-
|
-
|
-
|
|
B. Protini ya Wanyama
|
|
|
|
|
4.Unga wa dagaa/samaki
|
4.00
|
2.00
|
3.25
|
|
5.Damu iliyokaushwa
|
-
|
2.25
|
-
|
|
3
|
Vyakula viasili vya madini
|
|
|
|
|
1. Chumvi ya mezani
|
0.50
|
0.50
|
0.50
|
|
2. Chokaa ya mifugo
|
2.00
|
2.00
|
2.00
|
|
3. Unga wa mifupa
|
1.00
|
1.00
|
1.00
|
|
4. Madini na vitamini
mchanganyiko
|
0.25
|
0.25
|
0.25
|
|
Jumla
|
100.
|
100
|
100.
|
E. Kiasi na namna ya kulisha
·
Nguruwe wanahitajika kulishwa aina hii ya chakula
mara mbili (asubuhi na mchana) au zaidi kwa siku
·
Kiwango/kiasi cha kulisha kwa nguruwe wa aina na
rika tofauti kimeonyeshwa kwenye jedwali Namba 2
·
Pamoja na vyakula vilivyotajwa, wafugaji
wanashauriwa kuwapatia nguruwe vyakula vyao vya asili kama vyakula vya ziada
mfano, majani mabichi laini, majani ya maboga, mbogamboga, matunda kama
maparachichi, majani ya viazi n.k.
Jedwali na 2: Viwango vya kulisha Nguruwe wa uzito
mbalimbali
Na
|
Wakati
|
Uzito wa nguruwe (kilo)
|
kiasi cha chakula (kilo kwa siku)
|
1.
|
Baada
ya kuachishwa kunyonya hadi uzito kiasi
|
10
- 17
|
0.75
|
2.
|
Uzito
uliozidi kiasi kidogo
|
18
- 29
|
1.00
|
3.
|
Uzito
wa kawaida
|
30
- 40
|
1.50
|
4.
|
Uzito
mkubwa kiasi
|
41
- 60
|
2.00
|
5.
|
Uzito
mkubwa
|
61
- 80
|
2.5
|
6.
|
Uzito
mkubwa
|
81
- 100
|
3.00
|
Jinsi
ya kulisha makundi mbalimbali ya nguruwe
1.
Kipindi cha mamba, kuzaa hadi kuachisha kunyoyesha
1.1 Kipindi cha miezi mitatu baada ya kupandishwa
·
Apatiwe chakula kiasi k.m. kilo mbili kwa siku
·
Kiasi
hiki kiendelee hadi wiki 3 kabla ya kuzaa
1.2 Wiki tatu kabla ya kuzaa
·
Ongeza
chakula kufikia kilo 2½.
1.3
Wiki moja kabla ya kuzaa
·
Anza
kuopunguza chakula taratibu hasa vyakula vya nafaka (Concentrate rations).
·
Ongeza
vyakula vya mbogamboga, majani laini na
matunda (laxative meals).
1.4
Siku ya kuzaa
·
Usimpe
chakula chochote cha nafaka.
·
Mpe
vyakula vya mbogamboga,na vilaini kwa kiasi
kidogo tu
·
Mpatie
maji ya kutosha.
1.5 Siku ya 1 – 2 baada ya kuzaa
·
Mpe
½ kilo ya chakula kamilifu.
1.6
Siku ya 3 na kuendelea
·
Ongeza
chakula cha nafaka kwa kiasi cha kilo 1 kwa siku.
·
Ongeza
kufikia kiwango kinachohitajika kulingana na idadi ya watoto alionao mama
nguruwe.
Zingatia
·
Mama
nguruwe anahitaji kilo 3 za chakula kwa matumizi yake ya kawaida.
·
Atahitaji
kiasi cha theluthi moja (1/3)
ya kilo ya chakula kwa kila mtoto aliyenae
Mfano: kama mama ana watoto 9
atahitaji kiasi gani cha chakula?
Mahitaji
mama peke yake
|
Mahitaji
kutokana na watoto
|
Kiasi
cha chakula kwa siku
|
3kg
|
Theluthi moja x 9
|
Kilo
6 kwa siku
|
3
+ (1/3 x
9) = 6 Kg
·
Endelea
kumpa kiwango hicho cha chakula mpaka ifikapo wiki moja kabla ya kuwaachisha
watoto kunyonya.
·
Wiki
moja kabla ya kuwachisha punguza kiwango taratibu mpaka kufikia kilo 3½ kwa
siku.
Baada
ya kuachisha kunyonya
·
Mama
nguruwe apatiwe chakula bora kilicho na kiwango kikubwa cha madini
na vitamini kiwango cha kilo 2 –
3 kwa siku.
·
Hii
itamsaidia kuivisha mayai, hivyo kumsaidia kupata joto mapema.
Chakula kwa ajili ya
watoto wa nguruwe (Creep feed)
§ Hiki ni chakula
wapewacho nguruwe wachanga wakiwa
na umri wa wiki ya pili hadi wiki ya tatu.
§ Kipindi hiki mahitaji ya watoto
ni makubwa ambayo hayawezi kuteshelezwa na maziwa pekee ya mama yao.
§ Chakula hiki kitawasaidia watoto
kuzoea chakula kigumu, kutosheleza mahitaji yao, na hivyo huwawezesha watoto
kukua kwa haraka
§ Creep feed inaweza kutengenezwa
kwa kuchanganya viini lishe vifuatavyo
Aina ya viinilishe
|
Asilimia
|
Mahindi
yaliyobarazwa
|
30
|
Pumba
za mahindi
|
40
|
Mashudu
ya alizeti
|
18
|
Unga
wa Dagaa
|
10
|
Unga wa mifupa
|
0.5
|
Chokaa
ya mifugo (limestone)
|
0.75
|
Chumvi
ya mezani
|
0.5
|
Premix
|
0.25
|
Jumla
|
100
|
Subscribe to:
Posts (Atom)